Romeinse oudheden bij Stichting Stadskraan en Museumwerf Vreeswijk

Sinds begin augustus is er weer iets bijzonders bij Museumwerf Vreeswijk. Het is het Romeinse vrachtschip Per Mare ad Laurium die uit Woerden bij de Museumwerf is aangekomen. Het houten schip krijgt later gezelschap van collega Fiducia die over de weg zal worden aangevoerd. Beide schepen worden op een later tijdstip voor inspectie en reparatie op de helling getrokken. De verwachting is dat zij nog wel enige tijd bij de Museumwerf verblijven.

Romeinse reconstructies

De Per Mare ad Laurium geparkeerd aan de Prins Hendriklaan (Foto: Jaap Boersema)

De Per Mare ad Laurium en de Fiducia zijn gebouwd naar het voorbeeld van twee Romeinse schepen die in de Utrechtse nieuwbouwwijk Leidsche Rijn werden gevonden en door archeologen resp. De Meern 1 en De Meern 6 zijn genoemd.

De Meern 1 tentoongesteld in Castellum Hoge Woerd (Foto: Castellum Hoge Woerd)

De Meern 1 is het best bewaarde Romeinse schip ter wereld! Het vrachtschip werd vrijwel intact aangetroffen in 1997 en opgegraven in 2003. Het eikenhouten schip (25 x 2.6 meter) stamt vermoedelijk uit 200 na Chr. Na conservering bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed in Lelystad staat het schip alweer enige jaren tentoongesteld in Castellum Hoge Woerd in Leidsche Rijn.

De archeologische veldtekeningen van De Meern 1 inspireerden Dimitri Marangos en Liesbeth Bouwhuis destijds bij Stichting Bouwloods Utrecht tot de herbouw van het schip als archeologisch experiment en als leer/werkproject. Onder hun leiding ging de herbouw in 2005 van start. Vier jaar later werd de gereconstrueerde De Meern 1 op feestelijke wijze door Agnes Jongerius gedoopt tot Per Mare ad Laurium (Latijns voor Tewatergelaten in De Meern).

Per Mare ad Laurium in aanbouw bij De Bouwloods (Foto uit archief Bouwhuis/Marangos)

De Meern 6 werd in 2008 gevonden. Het schip betrof één van Nederlands belangrijkste scheepsarcheologische vondsten. Het was de oudste punter die ooit was gevonden! Ook dit negen meter lange schip werd door leerlingen van de Bouwloods gereconstrueerd. De bouw is gefinancierd door de Vereniging van Notarissen Utrecht die in 2011 haar 200-jarig bestaan vierde. In 2012 is de houten punter door Laetitia Griffith (Staatsraad bij de Raad van State) tewatergelaten en gedoopt tot Fiducia (Vertrouwen).

De Fiducia en de Per Mare ad Laurium in Woerden (Foto uit archief Stichting Romeins Schip Woerden)

Culturele vaartochten

De beide schepen, voorzien van elektrische voortstuwing, kregen Woerden als thuishaven. Daar voeren ze onder leiding van de Stichting Romeins Schip Woerden met groepen passagiers. De belangstelling voor de culturele tochten was groot. Toch stopte de stichting vorig jaar met de vaartochten onder andere wegens gebrek aan voldoende gekwalificeerde vrijwilligers. Met pijn in het hart zal Woerden het stokje wellicht doorgeven aan Utrecht. Daar wordt de markt verkend voor culturele vaartochten in en om de stad.

Schouwspel

Aan de Romeinse schepen zal vermoedelijk het nodige moeten worden gerepareerd. De werkzaamheden worden onder leiding van hun oude bouwmeester Marangos uitgevoerd door leerlingen van de Stadskraan wellicht in samenwerking met timmerlieden van de Museumwerf. De scheepsreparaties vormen een leerzame, extra klus voor de leerlingen en een mooie gelegenheid voor samenwerking tussen de Museumwerf Vreeswijk en de inwonende Stichting Stadskraan waarbij Bouwhuis als projectleider en Mangaros als bouwmeester actief zijn.

Voor het publiek is dit een unieke kans deze bijzondere werkzaamheden op de voet te volgen.