Een uniek, rolstoelvriendelijk, binnenvaartmuseum in Vreeswijk!
Wij brengen u hier de geschiedenis van de historische binnenvaart in beeld.
Alle aspecten van onze activiteiten kunt u terugvinden onder de navigatieknoppen op deze website.
Wij wensen u veel plezier!
De vaartochten zijn een groot succes. Al meer dan 500 enthousiastelingen hebben de rondvaart door historisch Nieuwegein ervaren. Ook veel publiek van buiten Nieuwegein weet ons te vinden. En zo maken wij met trots Nieuwegein met al haar historie bekend. Maar we moeten echt plannen want door het enthousiasme loopt het storm. Ook al voor augustus en september.
Reservering is alleen nog mogelijk vanaf 1 augustus en ja…….. hier zijn dan wel minimale kosten aan verbonden. Kinderen t/m 12 jaar en volwassenen vanaf 80 jaar gratis. van 13 t/m 17 jaar € 4,– p.p. en vanaf 18 jaar € 7,50 p.p. Maar draagt u een T-Shirt Nieuwegein 50 jaar, dan mag u ook gratis meevaren. Dit geld alleen voor de woensdag, zaterdag en zondag afvaart 13:00 uur Museumwerf. Tarieven rondvaart voor groepen buiten deze genoemde dagen, is tevens een starttarief van € 40,– voor het eerste uur voor schip en schipper en ieder volgend uur € 22,50!
Reserveren kunt u vanaf 1 augustus op werkdagen tussen 10:00 – 12:00 uur en 14:00 – 16:00 uur naar 06 38 01 75 92.
Veel plezier namens Team Museumwerf Vreeswijk
Maandag 5 juli is het zover! Vergezeld van een cameraploeg van omroep MAX, zijn baron Frans en de baronessen Nathalie, Nora en Vita en hun medewerkers naar de Museumwerf gekomen om Aeltje plechtig te water te laten. Aan barones Nathalie is het de eer het schip te dopen.
Natuurlijk hoort daar de fles champagne bij die de baron en de barones aan het touw vastknopen onder toeziend oog van hun dochters Nora en Vita en natuurlijk de cameravrouw.
Zo’n champagnefles breekt niet zomaar maar moet met kracht tegen het schip worden gegooid…
Uiteindelijk glijdt de boltjalk van de helling.
Nog even een terugblik op de Aeltje zoals ze drie en een halve maand terug op de helling kwam. Alhoewel er nog veel moet gebeuren, is dit toch een wereld van verschil!
Eenmaal gedoopt en tewatergelaten, zet het bolschip Aeltje zelfstandig koers naar haar thuishaven, het landgoed Mariënwaerdt. Daar zal verder worden gewerkt aan de inrichting van het schip tot rondvaartboot.
De medewerkers van Museumwerf Vreeswijk wensen de Aeltje een behouden vaart en hopen dat de rondvaarten mogen bijdragen aan het behoud van het landgoed.
(Opnames van de tewaterlating zijn te zien in ‘In het hart van ons Landgoed’ van MAX-programma ‘Noord-Zuid-Oost-West’ (NPO 2, 18.20 uur). De dag van de uitzending is nog niet bekend.)
We zijn weer een maandje verder. Het plaatwerk van het onderschip is nu helemaal vervangen. Aeltje staat mooi in de verf en ziet er een stuk patenter uit. In het schip is een lichtbruin vlak zichtbaar.
Aan boord gekomen zien we dat een verhoogde vloer is geplaatst. Handig natuurlijk voor de passagiersvaart. De mannen zijn bezig met het aanbrengen van de steunen voor de banken. Wat later zien we dat de den (opstaande rand rondom het ruim) aan de binnenzijde met schroten is betimmerd en zo tot rugleuning dient en dat de zitplanken bijna allemaal zijn aangebracht. Het hout is afkomstig van het landgoed dat veel oude bomen bevat.
Vanaf de verhoogde vloer is zicht op een stukje historie. Rechts van de ladder zien we de rechthoekige bus. Daarin stak de scheerbalk waarop de luikenkap rustte. Deze kap sloot het ruim af in de tijd dat Aeltje nog het vrachtschip Aaltje was en later Hoop op Welvaart werd genoemd. Op de rechter foto zien we restanten van bakstenen. Die stammen uit een recenter verleden toen Aeltje opnieuw Aaltje heette en woonschip was geworden met bakstenen opbouw. Zo draagt het bolschip diverse sporen uit haar verleden.
Aeltje is echter ook gericht op haar toekomst. Splinternieuw is namelijk het roer dat klaarstaat in de loods. Voordat deze aan het schip wordt gehangen moet eerst de aandrijving in orde worden gemaakt. De schroefaskoker is al in het achterschip geplaatst.
Van binnen ziet dat er zo uit. Aan de buitenzijde schuiven ijzerwerkers Cor en Ton de nieuwe schroefas door de koker naar binnen.
Vervolgens wordt de as via een homokineet aangesloten op de elektromotor. Dit zijn zo’n beetje de laatste werkzaamheden voordat Aeltje weer te water gaat.
Sinds 9 juni 2021 siert een scheepsboeg de ingang van de Museumwerf. Hij is afkomstig van de heve-aak Christina(1911). De Christina maakte onder schipper Adriaan Pieter van Dijk en zijn vrouw Stien Eikelboom tussen 1922 en 1954 deel uit van de omvangrijke Vreeswijkse zandwinningsvloot, de grootste van Nederland. Het schip is Vreeswijks erfgoed want zij is een laatste echte getuige van de Vreeswijkse zandwinning, een branche die een grote rol heeft gespeeld in het oude schippersdorp. Na een periode als woonschip in Utrecht kwam de heve-aak in 2014 in handen van de Museumwerf en keerde ze terug naar haar oude thuishaven.
Museumwerf Vreeswijk wilde het schip behouden maar restauratie bleek onhaalbaar. Plan-B werd bedacht: in drieën delen met voor elk afzonderlijk stuk een prominente plek en functie:
De boeg is intussen opgeknapt zodat het tijd was geworden om hem op zijn definitieve plek te zetten.
Woensdag 9 juni werd de verplaatsing uitgevoerd onder de deskundige leiding van de firma Brouwer, Zwaar en Speciaal Transport BV. De boeg, staand nu bij de ingang, is echt het boegbeeld geworden van de Museumwerf.
Het losse ruim werd ook verplaatst, zij het naar een werkplek midden op het terrein. Nadat dit scheepsdeel is opgeknapt en ingericht als corridor, vindt opnieuw een omvangrijk transport plaats. Maar daarover te zijner tijd meer.
Het ruim verlaat het achterschip dat moet wachten op de dingen die komen gaan…
Christina’s losse ruim waarin schipper Van Dijk miljoenen tonnen Lek-bodem schepte, wordt op de tijdelijke werkplek omgetoverd tot corridor
We zijn nu een maand verder. Onder het toeziend oog van collega Hans Valkenburg zet ijzerwerker Ton van der Heijden aan stuurboord een laatste nieuwe kimplaat op de juiste plek.
Bij Aeltjes kop is Seffa bezig met een speciaal laskarweitje. In de tussentijd is namelijk een deel van Aeltjes voorsteven met loefbijter (de kleine ‘bulb’ onderaan de steven) verwijderd. Dat was nodig omdat daar een koker moest worden aangebracht t.b.v. een boegschroefinstallatie. De behuizing is al aangebracht en moet hier en daar nog worden afgelast. De contouren van de nieuwe loefbijter staan in krijt afgetekend. Zichtbaar is ook dat Aeltje nog zo lek is als een mandje.
Aan de binnenzijde ziet het er zo uit. Links: aan bakboord de gangen die tot in de kop nog vervangen of aangebracht moeten worden. Rechts: het voorschip waar onder de oude sporen de nieuwe scheepshuid zit. In het midden is een opening t.b.v. de boegschroefinstallatie. Aan de bovenkant van de foto zijn de rijen klinknagels te zien waarmee de oude scheepshuid aan de originele doossteven is vastgeklonken.
Het weer is goed. De timmerman van het landgoed Mariënwaerdt (rechts bij de trap) is naar de Museumwerf gekomen om verder te gaan met het schilderwerk.
De timmerman neemt even pauze en buurt wat met ijzerwerker Stijn Settels.
Stijn werkt met Ton aan de nieuwe hak waarin een schroefraam moet komen. Er wordt e.e.a. opgemeten. Later op de dag is de nieuwe hak een feit.
Met de nieuwe hak en een deels groen geverfd boeisel en zwart gecoate onderschip is Aeltje niet meer de incomplete roestbak die ze kort daarvoor was.
Scheepskonten hebben nu eenmaal de gewoonte om ‘rond te lopen’. De nieuwe platen hebben daarom ook rondingen, de een wat meer dan de andere. Op de foto zien we dat zo’n nieuwe, holle en spits toelopende huidplaat als een puzzelstukje wordt ingelegd. Onder toeziend oog van nestor Ton van der Heijden plaatst Seffa de keggen die de nog losse plaat op zijn plek moeten houden.
Erboven, in het achterschip, last Maarten de plaat vast aan de sporen. Uiteraard kijkt de oud-werfbaas Ton weer even mee.
Daarna wordt aan stuurboord alweer een nieuwe vlakplaat geplaatst. Terwijl de mannen daarmee bezig zijn, wordt een oud gedeelte losgesneden. Op de foto, aan de linkerkant, is te zien dat deze al voor een deel loshangt. Met donderend geraas valt het stuk later op de vloer om vervolgens via de kraan in de oud-ijzerbak te belanden.
Voor de bak liggen nieuwe staalplaten die later onderdeel worden van boltjalk Aeltje.
Aan stuurboord is Aeltjes onderschip alweer grotendeels gedicht. Dat is nog niet het geval voor bakboordszijde. De schoongeslepen sporen glanzen je al wel tegemoet. De nieuwe platen laten niet lang meer op zich wachten want in de ijzerloods is Seffa alweer bezig met het op maat snijden van een nieuwe plaat.
Naast de restanten van de oude scheepshuid zijn ook de nieuwe roodbruine huidplaten te zien. Verder is de Aeltje nog één grote gatenkaas. Het is daarom wel leuk om eens in het schip te gaan kijken. Daar zien we aan stuurboord een stuk van de ‘ribbenkast’ met unieke doorkijkjes naar buiten.
Onder de roef is het vlak ook grotendeels opengewerkt. In de roef zelf is het eveneens een kale boel. Roest heeft gaten in het dak gemaakt zodat je ook daar naar buiten kunt kijken. De restauratie hiervan komt later aan de beurt.
In het ruim aan bakboordzijde last Maarten een nieuwe kimplaat vast. Wanneer we de nieuwe platen wat beter bekijken, zien we horizontale strepen staan. Dit zijn de zones waarop de langwerpige voet van de drukpers werd gezet. Daarmee is de plaat in de juiste vorm gedrukt.
Ondertussen is weer een nieuwe plaat in aantocht. Deze wordt voorzien van hijsogen. Het is een vlakplaat. Met de kraan wordt ie naar zijn bestemming gebracht waar de mannen hem op een bok in positie brengen.
Van binnenuit worden de hijsogen opnieuw aangehaakt en wordt de plaat op zijn plek gehesen.
Er wordt flink gesloopt aan de Aeltje. Medewerker Maarten stond startklaar met zijn camera toen collega Seffa het eerste deel van de hak van het schip lossneed en het gevaarte naar beneden kwam. Bamm!!!
Als ook de rest van de hak of scheg onder het achterschip is weggehaald dan ziet dat er vreemd en erg incompleet uit.
Nu wordt het waarom van deze sloperij duidelijk. Zonder scheg kan het oude versleten plaatwerk eronder of liever gezegd erboven gemakkelijker worden verwijderd en vervangen.
Zo’n opengewerkt schip levert een mooie doorkijkjes. Tussen de sporen door zien we Seffa bezig met het lossnijden van een gedeelte van de kimplaat aan bakboordzijde.
Nog een laatste klap met de voorhamer en de losgebrande plaat stort naar beneden. Dat geeft natuurlijk de nodige voldoening.
Niet altijd schijnt de zon. Ook met regen wordt er doorgewerkt. Te zien is dat de kim (zone tussen zij en vlak) voor een flink deel van nieuwe huidplaten is voorzien. Die hebben de roodbruine kleur van de fabriekscoating. In de lucht hangt een nieuw plaatstuk. Deze is kort daarvoor in de werkplaats in de juiste vorm geknipt en gebogen.
De staalplaat wordt tussen de sporen door naar beneden geleid, zo naar de plek waar hij moet komen.
Met twee man sterk wordt de plaat op zijn definitieve plek gedwongen waarna hij wordt vastgehecht.
Intussen wordt in het achterschip met de snijbrander de volgende strook losgesneden.
De sloperij levert ook prachtige beelden op.
Het doorgeefluik is niet meer nodig nu er een brede strook uit de zijde is gesneden. Makkelijk ook voor een gezellig praatje.
Aan de binnenkant ziet het er zo uit. In het verlengde van de uitgesneden strook wordt het volgende deel losgebrand. Dat geeft zo nu en dan mooie vlammen.
Aan de buitenzijde wordt met een horizontale insnijding aangegeven tot welke hoogte het plaatwerk wordt verwijderd. Voor de rechte lijn is een geleider aangebracht waarlangs de haakse slijper wordt gehanteerd. Intussen zijn de vlakplaten aan bakboordzijde verwijderd en wordt ook daar de onderzijde van de sporen schoon geslepen.
Inmiddels is hoog bezoek gearriveerd. Het is baron Frans Verschuere met zijn medewerkers en in hun kielzog de onvermijdelijke filmploeg van MAX. Op het voordek wordt de baron bijgepraat door werfbaas Dick.
Ondertussen gaat het werk gewoon door. Het helder zonlicht zorgt voor een mooie lichtprint op de grond van het opengewerkte vlak.
